Maturia

Ky artikull duhet të përmirësohet sipas standardeve të përshkruara te Ndihmë:Çfarë është një artikull?

Maturia është vetia e atij që është i matur. Ndryshe mund të quhet edhe pjekuri.

Proverba

• Mos hyn ne mal pa sepat.
• As copën e madhe mos e ha pa u menduar.
• Ç'del nga goja, hyn në vesh e del për hunde.
• Dardha dhe sëpata e kanë bishtin mbrapa.
• Dijet e mëdha janë në fjalë të shkurtra.
• Dy vesh dhe një gjuhë, fol pak e dëgjo shumë.
• Dhjetë herë mat, një herë pre.
• Fjala dhe plumbi kur dalin s'kthehen më.
• Gazi i madh kthehet në helm.
• Gjella me kripë e kripa me karar.
• Kur të hedhësh gurin, mate gjer ku arrin.
• Kur flet shkopi të vret.
• Kur han bukë misri, kujto bukë thekri.
• Kur s'di not mos u fut në ujë.
• Kush ha shumë i del për hunde.
• Kush shef ma sëpari barkun, asht i mangët nga trutë.
• Lakmia, lakfyt.
• Lisi nuk pritet me nji të rame.
• Lulja e këputun nuk mbin më.
• Më mirë një pulë nesër, se nji vezë sot.
• Mos dalë goja para mendjes.
• Mos i bjer të mirës me shkelm.
• Mos i hyr valles, kur nuk di ta hedhësh.
• Mos kërko vezë të pjekura në hell.
• Ngopet deti me lumenj?
• Nuk mba ujë orizi.
• Një fjalë që e dinë dy veta, e dinë gjithë bota.
• Pi rakinë e jo mendjen.
• Po fole shumë, sikur xhevahire të thuash, kakërdhi bëhen.
• Po t'i marrësh lopës tërë qumështin, ngordh viçi.
• Qefi prish qefin.
• Tamahu të shpie në gjynah.
• Të falurit e shumtë i vjen rëndë dhe perëndisë.
• Ujët e turbullt mbysin burrin, fjalët e shumta përziejnë katundin.
• Ujku kur ndien erën e dhenëve, harron që ata kanë barinë prapa.
• U mbush kupa do të derdhet.
• Unë i ha kumbullat, atij i mpihen dhëmbët.
• Unë baj barrën, ti djersin.
• Vera sa ma e ëmbël të jetë, ma fort të zenë.
• Vreshtë shumë mos ven, shpi shumë mos ban, miq shumë mios xen.
• Nata s'ka shahit.
• As para pushkës, as prapa mushkës.
• Atje ku fle ujët, atje është më thellë.
• Barka mbytet edhe për një lëkurë lepuri.
• Bisha tërbohet keq, kur sheh se po i vjen fundi.
• Bie një gurë e shkoqet një mur.
• Buka që thyet s'ngjitet më.
• Çdo gjë forcohet, në themel.
• Ç'ka humbe mos e kërko, ç'ke në dorë mos e lësho.
• Çohet një i marrë e qet një gur në ujë, çohen njëzet të urtë e s'mund ta nxjerrin.
• Dimrit iu bëj hazër që në behar, e beharit që në dimër.
• Dita ka sy, nata ka veshë.
• Duhet me i fry lugës para se me të djeg.
• Dha pesë e hyri në valle, jep dhjetë e s'del dot.
• E dardhë është dhe bora, po të thanë duart.
• Edhe pas luftës armët duhet me i mbajtë.
• E ke zogun në dorë, mbaje.
• Fusha ka sy, mali ka veshë.
• Gishtërinjtë i fut në mjaltë e i lëpin, po nuk i kafshon dot se të dhembin.
• I marri ç'flet nuk din, i urti ç'din nuk flet.
• I zoti duhet të ruajë arën e vet.
• Jo si cjapi te kasapi.
• Kali nuk mbahet për bishti, po prej freri.
• Ka thënë Nastradini, edhe në diell merr ombrellë.
• Kur s'ke mace, bëjnë minjtë dasmë.
• Kij frikë nga një njeri që frikën ta ka.
• Kujto qenë e bëj gati shkopin.
• Kur shkon për udhë merr shkop dhe gurë.
• Kur t'i hypësh kalit, shifi patkonjtë.
• Kush vret nuk flet.
• Me zjarrin dhe ujin nuk bëhet shaka.
• Mos luaj me gurë po e pate shtëpinë me xhama.
• Mos shkel në dërrasë të kalbur.
• Mos shko si breshka te nallbani.
• Mos shko si cjapi te kasapi.
• Mos u zër për degësh, po për rrënjësh.
• Nata është me barrë, s'dihet ç'pjell.
• Nga një vërë e vogël, rrjedh e gjithë fuçia.
• Nji shkëndi ndez nji mal.
• Për një dorë kashtë e vret samari mushkën.
• Për një pe, për një gjilpërë, vate dëm një punë e tërë.
• Ruaju të të ruajë perëndia.
• Ruhu nga thëngjilli i mbuluar.
• Së ligës ruaju, e mira të ndjek vetë nga pas.
• S'lidhet kali me pè.
• Shkon një herë, bëhen gjurma; dy tri herë bëhet udhë.
• Ujku mjergull kërkon.
• Zë goje qenin, bëj hazër shkopin.
• Shtëpija pa fëmijë, si nata pa yje.
• Ma i keqi vëlla të merr hakën.
• Motra jemi, shoqe s'jemi.
• Ndarja është më e mira e të ligave.
• Krushka për dhëndrin gjen peshk majë malit.
• Gjumi natës i randë i bën keq ditës.
• Gjumi në dëborë është shkesi i vdekjes.
• Mos pyet sa vjeç je, po ç'shëndet ke.
• Nuk mbushet pusi me pështyma.
• As këmishës së shtatit s'është për t'i besu.
• Besove, bëre mirë, s'besove, ca më mirë.
• Ç'ka shtëpia të mos marrë vesh fqinjëria.
• Do të ruash sekretin nga armiku, mos ia thuaj as mikut.
• Esapi i shtëpisë nuk del në pazar.
• E thëna dhe e bëra janë larg.
• I marri premton dhe budallai shpreson.
• Kur qesh djalli e ka punën keq.
• Mba murin mos bie.
• Me thënë e me të bërë shkon në mes një lum i tërë.
• Më gënjeve një herë, harram e paç, më gënjeve të dytën hallall.
• Mos u bëj thes i çpuar.
• Mos dëgjo ç'thotë ai për vete, por dëgjo ç'thonë bota për të.
• Ma kanë sharë pelën se kanë sy ta blenë.
• Në më rrefsh së pari të vraftë Zoti, në më rrefsh së dyti, të ndihmoftë Zoti.
• Kur të thonë ngordhi ujku, atëherë ruaj gomarë.
• Mos i jep shkopin harbutit, se të vret me shkopin tënd.
• Nuk është ar gjithë që ndrit.
• Nuk i varen ujkut mëlçitë në qafë.
• Kur merr dërrasa të plasur, çahet e tëra.
• Kur je veti i dytë, të ngoh dhe fryma e shokut.
• Me mikun ha e pi, të dhënë e të marrë mos ki.
• Mendja me mendjen, pjellin mëndje.
• Me një ka nuk bëhen pendë.
• Me nji tra nuk mban shtëpia.
• Mëson nga armiku më shumë se nga miku.
• Miku i mirë të nderon shtëpinë, miku i vjetër nuk hidhet poshtë.
• Miku është mik deri sa nuk përzihet në hallet e shtëpisë.
• Miku harrohet po të largohet.
• Miku i mirë vjen nga porta.
• Nuk bëhet stani me dhi të egra.
• Njeriu ka nevojë më tepër për dashuri, se për lavdi.
• Njeriu pa shokë, si muri pa tokë.
• Miku i mikut tim, është edhe miku im.
• Një krah s'mban kala.
• Një zog që ndahet nga klloçka, e ha shqipja.
• Pa djalë e pa gocë rrova, pa shok nuk rrova.
• Për një shamatë, lypen dy veta.
• Punën nuk e bën një gisht, po e bën grushti.
• Qentë le të lehin, karvanet të shkojnë përpara.
• Ruajmë nga miku, se nga armiku ruhem vetë.
• S'bëhet lëmi me një kalli.
• S'bëhet stani me lepura.
• S'mblidhen lepujt në vath.
• S'mbushet thesi me një kokërr.
• Syri është më i mprehtë se kordha.
• Shejtani kur nuk ka punë rreh të birin.
• Shokë bashkë, e bukë veç.
• Shoku sa duhet, aq qortohet.
• Shtëpinë e mbajnë të gjitha shtyllat.
• Tek nusja hanë e pinë, te dhëndrri gja nuk dinë.
• Të më mbrosh atje ku s'jam, se ku jam mbrohem vetë.
• Uji fle, hasmi s'fle.
• Ankohet kalorësi se po i varen këmbët.
• As nuk kam, as më mbarohen.
• Bjer, o zot, mikun; të haj dhe i zoti i shtëpisë.
• Bota të jep aq sa t'i kesh dhënë asaj.
• Bukë e kripë e zemër.
• Çilet dera, rritet ndera.
• Dora lanë dorën, të dyja lajnë faqet.
• Edhe pula jote në kopshtin e botës të duket e majmë.
• Fukara jam, po shpirtin nuk e kam fukara.
• I mirë për shokë, e i lig për vete.
• Bukën tënde ha, hall të botës qa.
• Çezma i lan të gjithë, veten nuk e lan.
• I fundit ja do qaj, ja do qeshë.
• I qan hallin kalorësit.
• I zoti i shtëpisë, rri në fund të urave të zjarrit.
• Jo gjithmonë "mirë se të gjeta" po edhe "mirë se erdhe".
• Kafeja është e zezë, po të zbardh faqen.
• Nga fryn era kthen gëzofin.
• Kam qeshur të tjerë, më mbiu në derë.
• Keq më vjen, po dëm s'më bëhet.
• Ku s'të thërresin, mos shko; ku s'të pyesin, mos kuvendo.
• Këpucari i ka këpucët e grisura.
• Kërkon të zërë gjarpërin me dorë të botës.
• Kopraci s'të jep të zezën e ullirit.
• Ku bien daullet të çojnë këmbët vetë.
• Ku rënça mos u vrafsha.
• Kur të kem me thasë, të të jap një trastë.
• Kur të vjen nevojtari në derë, po s'pate gjë, jep një gotë ujë.
• Kush ha vetëm, vdes dhe vetëm.
• Kush shkon pa thirrë, kthen pa u përcjellë.
• Kush vete i paftuar, e gjen sofrën pa shtruar.
• Kush vjen rrallë, ha bakllavanë, kush vjen shpesh ha përsheshë.
• Le gomari që na ngordhi, po s'na lënë as mizat rehat.
• Lype se s'ta jep, merre se nuk thotë gjë.
• Mali me mal s'piqen, po njeriu do piqet.
• Me çfarë syri do më shofësh, me atë do të shof.
• Merr belanë e botës e vë në krye të votrës.
• Miku i afërt nuk ka nder, se vjen përherë.
• Miku i thirrur, duhet përcjellun.
• Miku nuk vjen për thelë e lëng, po për fjalë e për kuvënd.
• Mikut i lëshohet vendi dhe i dëgjohet kuvendi.
• Mirmëngjes, me interes.
• Mos qesh në shok, se e gjen në kokë.
• Mos e lëndo ku i dhemb.
• Në daltë djalë të na rrojë, në daltë çupë, të të rrojë.
• Në shtëpinë e të varurit, nuk zihet litari me gojë.
• Nuk dua mish e kabuni, po dua, ner e sajdi.
• O bark, o qerrata, këtu gjete, këtu ha.
• Pa para njeriu ha dhe një thes me kripë.
• Peshku në det, kripa në tokë, po bashkohen në tigan.
• Prifti më përpara bekon mjekrën e tij.
• Pula bëri venë, gjelit i dhemb barku.
• Pushka e trimit dhe sofra e xhymertit, janë gjithmonë plot.
• Qenit hidhi një kockë, të pushojë.
• Rrugën për te miku, mos e lër të zërë bar.
• Sevapi as shitet, as blihet.
• Sqepari bishtin e shokut e gdhend, të tijin jo.
• Ta shef bojën, sa ta ka nevojën.
• Trimi nderon trimin, i mençmi të mençmin, i ligu të ligun.
• Unë ha kumbulla, ty të mpihen dhëmbët.
• Ustai nuk ka shtëpi.
• Drunë e shtrembër e djeg zjarri.