Ayn Rand
Ky artikull është një artikull i mirë. Artikulli ndjek me përpikëri udhëzimet për krijimin, referimin dhe kategorizimin e një artikulli dhe ka një shtjellim të kënaqshëm të temës.
.jpg)
Alisa Zinov'evna Rozenbaum (20 janar 1905 - 6 mars 1982) e njohur si Ayn Rand, ishte një shkrimtare, filozofe dhe skenografe amerikane me origjinë ruse. Autore e veprave të famshme si Burimi i jetës (The Fountainhead) dhe Revolta e Atlasit (Atlas Shrugged), Ayn Rand ishte themeluese dhe promovuese e rrymës filozofike të objektivizmit.
Thënie
[Redakto]- Nëse përjashtojmë moralitetin dhe e zëvendësojmë atë me doktrinën Kolektiviste të sundimit të pakufizuar të shumicës, nëse pranojmë idenë se shumica mund të bëjë çfarëdo që të dojë, dhe se çdo gjë e kryer nga një shumicë është e drejtë sepse është kryer nga një shumicë (duke qenë ky i vetmi standard për të drejtën dhe të gabuarën) - si duhet ta aplikojnë njerëzit këtë në praktikë në jetët e tyre reale? Kush është shumica? Në relatë me çdo njeri të veçantë, të gjithë njerëzit e tjerë janë anëtarë të mundshëm të asaj shumice e cila mund ta shkatërrojë atë sipas dëshirës së vet në çdo moment. Atëherë çdo njeri dhe të gjithë njerëzit shndërrohen në armiq; çdonjë duhet të ketë frikë dhe të dyshojë të gjithë; çdonjë duhet të grabisi dhe të vrasi i pari, përpara se ai të grabitet dhe të vritet.
- Sistemi Amerikan nuk është një demokraci. Është një republikë kushtetuese. Një demokraci, nëse i ngjsni termave domethënie, është një sistem sundimi të pakufizuar maxhoritar (të shumicës); shembulli klasik është Athina e lashtë. Dhe simboli i saj është fati i Sokratit, i cili u dënua me vdekje ligjërisht, sepse shumica nuk e pëlqente çka ai thoshte, paçka se ai nuk kishte nisur gjë forcë apo të kishte çënuar të drejtat e ndonjërit. Shkurt, demokracia është një formë kolektivizmi, e cila mohon të drejtat individuale: shumica mund të bëjë çfarë do të ketë qejf pa kufizime. Në thelp, qeveria demokratike është e gjithë fuqishme. Demokracia është një manifestim totalitar; nuk është një formë lirie... Sistemi amerikan është një republike e kufizuar nga kushtetuta, e kufzuar në mbrojtjen e të drejtave individuale. Në një të tillë sistem, sundimi maxhoritar është i aplikueshëm vetëm në detaje të vogla, si zgjedhja e ndonjë personeli të caktuar. Por shumica nuk ka zë mbi principet bazike që qeverisnin qeverisjen. Nuk ka fuqi të kërkojë apo përftojë shkeljen e të drejtave individuale.
- Liri e fjalës do të thotë liri nga ndërhyrja, shtypja apo veprimi ndëshkues i qeverisë - dhe asgjë tjetër. Nuk do të thotë [të kesh] të drejtën të kërkosh mbështetjen financiare apo të mjeteve materiale për të shprehur pikëpamjet e tua me shpenzimet e njerzve të tjerë të cilët mund të mos duan të të mbeshtesin ty. Liria e fjalës përfshinë lirinë për të mos rënë dakord, për të mos dëgjuar dhe për të mos mbështetur kundërshtarët e vet. Një "e drejtë" nuk e përfshin zbatimin material të së drejtës nga njerëz të tjerë; përfshin vetëm lirinë për ta fituar këtë zbatim me anë të mundimit vetjak. Qytetarët nuk mund të përdorin forcë fizike apo shtrëngim; ata nuk mund të censurojnë apo shtypin pikëpamjet apo botimet e askujt. Vetëm qeveria mund ta bëjë këtë. Dhe censura është një koncept që i përket vetëm veprimit qeveritar.
- Dinozaurët dhe krijesat e tyre mike u zhdukën nga kjo tokë shumë më përpara se të kishte ndonjë industrialist apo ndonjë njeri... Por kjo nuk i dha fund jetës në tokë. Në kundërshti me ekologjistët, natyra nuk qëndron e palëvizshme dhe nuk mban atë lloj "ekuilibri" që garanton mbijetesën e çdo lloj specieje - aq më pak mbijetesën e produktit të vet më të madh dhe më të brishtë: njeriu.[1]
- Ekologjia si një princip shoqëror... dënon qytetet, kulturën, industrinë, teknologjinë, intelektin, dhe mbështet rikthimin e njeriut tek "natyra", në gjendjen e nënkafshëve hungëritëse që gërmojnë dheun me duar e tyre të zhveshura.[2]
- Përderisa religjioni është një formë filozofie primitive - një përpjekje për të ofruar një vizion të plotë të realitetit - shumë nga mitet e tij janë të shtrembëruar, alegori të dramatizuara të bazuara në disa elemente vërtetësie, aspekte të ekzistencës së njeriut, disa aktuale, edhe pse shpesh tepër të pakapshme.[3]
- Cila është natyra e fajit që mësuesit tuaj quajnë Mëkati Origjinal [i njeriut]? Cilat janë të ligat që fitoi njeriu kur ra prej gjendjes që ata konsiderojnë perfeksion? Miti i tyre deklaron se ai hëngri frutin e pemës së njohurisë - ai fitoi një mendje dhe u bë një qenie racionale. Ishte njohuria e së mirës dhe së keqes - ai u bë një qenie morale. Ai u dënua që ta fitonte buken e vet me punën e vet - ai u bë një qenie prodhuese. Ai u dënua që të ndjente dëshirë - ai fitoi aftësinë e kënaqësisë sekseuale. Të kqijat për të cilat e mallkojnë atë janë arsyeja, moraliteti, krijueshmëria, gëzimi - të gjitha vlera kardinale për ekzistencën e tij. Miti i rënies së njeriut nuk është dizenjuar për të shpjeguar dhe dënuar veset e tij, nuk janë gasbimet e tij që merren si faj, por esenca e natyrës së tij si njeri. Çfarëdo të ishte - ai robot në Kopshtin e Edenit, që ekzistonte pa mendje, pa vlera, pa punë, pa dashuri - ai nuk ishte njeri. Rënia e njeriut, sipas mësuesve tuaj, ishte që ai fitoi virtytet e nevojshme për të jetuar. Këto virtyte, sipas standardit të tyre, janë Mëkati i tij. E keqja e tij, akuzojnë ata, është se ai është njeri. Faji i tij, akuzojnë ata, është se ai jeton. Ata e quajnë atë moralitet të mëshirës dhe doktrinë të dashurisë për njeriun. Jo, thonë ata, ata nuk predikojnë se njeriu është i keq, e keqja është vetëm ai objekti i huaj: trupi i tij. Jo , thonë ata, ata nuk dëshirojnë ta vrasin atë, ata dëshirojnë vetëm ta bëjnë atë të humbasi trupin e tij. Ata përpiqen ta ndihmojnë atë, thonë ata, kundër dhimbjes së tij - dhe tregojnë mbështetësen e torturës ku e kanë lidhur, mbështetësen me dy rrota që e shtyjnë atë në drejtime të kundërta, mbështetësen e doktrinës që ndan shpiritn dhe trupin e tij.[4]